مفهوم ارزش گذاری استارت آپ با تقویت اکوسیستم استارت آپی ایران در سال‌های اخیر باب شده است، اینکه یک استارت آپ چگونه ارزش گذاری می‌شود و چه شاخص‌هایی دارد موضوعی است که می‌خواهیم در این مطلب به آن بپردازیم. ارزشگذاری استارتاپ 4 متد دارد که به بررسی آنها خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا صفر تا صد هر آنچه باید درباره ارزش گذاری استارت تاپ ها بدانید را بیان کنیم.
آشنایی با مفهوم دقیق ارزش گذاری استارت آپ
امروزه استارتاپ‌ها در اقتصاد کشور نقش به سزایی داشته و به یک منبع درآمد مناسب و کارآمد تبدیل شده‌اند که می‌توانند به ما کمک کرده تا کسب و کار خودمان را داشته باشیم و درآمد خود را انبوه کنیم. ما در این مقاله سعی می کنیم تا برای شما در رابطه با ارزش گذاری استارت آپ صحبت کنیم و به شما بگیم که مفهوم ارزشگذاری استارتاپ چیه و از چه طریقی میتوانید یک بیزینس را ارزش گذار کنید، پس با ما همراه باشید.
ارزش گذاری (valuation) به پروسه تعیین ارزش فعلی یک شرکت یا کسب و کار گفته می شود. ارزش فعلی یک شرکت می تواند بر پایه روش به کار گرفته شده، برابر با ارزش اقتصادی و ارزش ذاتی آن باشد. در خلاصه ای از کلام، ارزش گذاری استارتاپ ها برای پاسخ به این سوال است که «آن استارت آپ یا شرکت چه قدر می ارزد؟»
قبل از اینکه مفهوم ارزش گذاری استارت آپ را بیشتر باز کنیم، اجازه دهید ابتدا تعریفی از خود استارت آپ داشته باشیم. اگر به صورت لغوی بخواهیم به این کلمه نگاه کنیم می توانیم استارتاپ رو بیزنسی مد نظر بگیریم که از لحظه آغاز یا همون (start) به سمت صعود حرکت می کند.
مجله فوربس در تعریفی که از استارت آپ ارائه داده است می‌نویسد: در سطح بالا، یک استارت آپ مانند هر شرکت دیگری کار می‌کند. گروهی از کارمندان با هم کار می‌کنند تا محصولی را ایجاد کنند که مشتریان آن را بخرند. با این حال، چیزی که یک استارتاپ را از سایر مشاغل متمایز می‌کند، روشی است که یک استارتاپ برای انجام این کار پیش میگیرد، این روش، شامل قالب‌هایی جدیدی است که در آن نوآوری صورت گرفته و هدف آن بالا بردن سرعت رشد کسب و کار است.
منبع: مجله فوربس
بیشتر بدانید: مشاوره کسب و کار چیست؟
اهمیت ارزشگذاری استارتاپ ها
اکنون که متوجه شدیم کسب و کار نوپا یا همان (start up) چیست بهتر است به این بپردازیم که اهمیت ارزش گذاری استارتاپ ها چیست و چرا ارزشگذاری استارتاپ برای سیستم کارآفرینی می‌تواند، دغدغه مهمی باشد. این روزها اخبار مرتبط با استارت آپ و کلمه‌های استارتاپی بین مردم زیاد شنیده می‌شود.
استارتاپ در حالتی که رشد کافی را داشته باشد و به مرحله ای برسد که بشود به عنوان یک سهم در داخل بورس آن را عرضه کرد، مهم ترین بخش شفافیت است که باید در ارزش گذاری استارت آپ به آن توجه کرد.
نکاتی که باید درباره ارزش گذاری استارت تاپ ها بدانید
نکته حائز اهمیت این است که که ارزش گذاری فقط برای سهم های بورسی یا استارتاپ ها مطرح نیست؛ حتی وقتی تصیم دارید یک ماشین یا ملکی را بخرید، به نحوی با ارزشگذاری سرو کار دارید زیرا دارید به ارزش روز، مبلغی را پرداخت می کنید.
در مبحث ارزش گذاری به این نکته توجه کنید که در نهایت چیزی که مهم است، توافق طرفین روی ارزش گذاری است.
روش ارزش گذاری استارت آپ و بایدها و نبایدهای آن
سوالی که ممکن است به ذهن شما هم برسد این است که استارتاپی که تازه شروع به فعالیت کرده و دارایی آنچنانی هم ندارد و ارزش آن بیشتر بر پایه یک ایده است را نمی شود با روش های ارزش گذاری ای که برای سهام به کار گرفته می شود ارزش گذاری کرد، پس چطور استارت آپ رو ارزش گذاری کنیم؟
موسسان یک استارتاپ قبل از جذب سرمایه باید با سرمایه‌گذار بر سر ارزش استارتاپ به توافق برسند. عاملی مهم برای تعیین میزان سهام سرمایه‌گذار و معیاری اساسی در چگونگی عملکرد مذاکرات بین طرفین است. هنگامی که عبارت ارزش گذاری را برای استارتاپ ها به کار می‌بریم، منظور رقمی است که سرمایه‌گذاران و موسسان استارتاپ مذکرات خود را بر پایه‌ی آن انجام می‌دهند.
به کار بردن عبارت ارزشگذاری استارت آپ یعنی رقمی که سرمایه گذاران و موسسان استارتاپ، مذاکرات بین خود را بر اساس آن انجام می دهند. همانطور که در بالا گفته شد ارزشگذاری یک استارتاپ کار ساده‌ای نیست؛ به خصوص ارزش گذاری استارتاپ‌هایی که در مراحل اولیه فعالیت خود هستند.
روش های ارزشگذاری استارت آپ (start up)
روش های ارزش گذاری استارت آپ ها دارای تنوع زیادی هستند اما می توان این متد ها را به 4 دسته تقسیم کرد:
- ارزش گذاری بر پایه سرمایه
- ارزشگذاری بر پایه جریان های نقدینگی
- ارزش گذاری استارت آپ با معیارهای کیفی و شهودی
- روش های نسبی
1. ارزش گذاری برپایه سرمایه (asset based method)
در روش های ارزش گذاری بر پایه سرمایه، ارزش استارت تاپ بر پایه ارزش فعلی مجموع سرمایه آن مشخص می شود.
در این روش ها فرض بر این است که سرمایه های یک استارت آپ مهم ترین حامل خلق ارزش برای آن هستند. پس به نتیجه می رسیم که استارت آپی که سرمایه و دارایی بیشتری داشته باشد ارزش بالاتری نیز خواهد داشت.
یکی از روش های موجود در این دسته روش هزینه باز تاسیس است.
2. ارزشگذاری بر پایه جریان نقدینگی (cash flow based method)
در این متد فرض مهم این است که ارزش یک استارت آپ توسط جریان های نقدی آن مشخص می شود. به عبارت دیگر توانایی یک start up در کسب سود بیشتر باعث می شود که ارزش آن بیش تر شود. پس با مقایسه این روش با روش مبتنی بر سرمایه، متوجه می شویم که اگر یک استارت آپ سرمایه زیادی در اختیار داشته باشد اما نتواند به کمک آن سرمایه، درآمد کسب کند ارزش آن صفر خواهد بود.
از روش های ارزشگذاری موجود در این دسته به می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شیکاگو
- سرمایه گذار خطر پذیر
- روش های نقدی تنزیل شده
- روش گزینه های موجود
3. ارزش گذاری استارت آپ کیفی و شهودی (intuitive and heuristic methods)
روش های ارزش گذاری استارت آپ بر اساس تکنیک های خلاقانه یا شهودی در این دسته جا می گیرند. این گونه روش ها بر اساس فرآیندهایی نظیر محاسبه ارزش سرمایه های یک استارتاپ یا محاسبه ارزش فعلی جریان های نقدی آینده آن انجام نمی شود، بلکه ارزشگذاری استارت آپ در این روش از طریق فرآینده های خلاقانه به دست می آید.
از روش های ارزش گذاری موجود در روش های کیفی و شهودی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- روش ضرایب
- روش نمونه کاوی
- روش ارزش منصفانه بازار
- روش مقایسه
4. ارزشگذاری نسبی (relative method)
روش های نسبی بر این فرض استوار هستند که سرمایه ها، استارت آپ ها و شرکت های مشابه، دارای ارزش های مثل هم هستند. بنابراین چنانچه بتوان استارتاپی را پیدا کرد که از نظر حوزه فعالیت، توسعه و مدل کسب و کار و… شبیه استارت آپ دیگری باشد، می توان ارزشگذاری را با مقایسه این دو استارت آپ مشخص کرد.
از روش های ارزشگذاری موجود در این بخش می توان به روش های ذیل اشاره کرد:
- روش هم نوایی
- روش تجمیع عوامل ریسک
- روش دیو برکس
کاربرد روش های ارزشگذاری استارتاپ ها
ارزشگذاری استارتاپ ها فرآیندی پیچیده است که نیازمند دارا بودن دانش و تجربه فراوان برای بررسی ویژگی های درونی استارتاپ ها، حوزه فعالیت آن ها، شرایط معامله بین سرمایه گذار و استارتاپ است. به همین دلیل عموما گفته می شود که ارزش گذاری استارت آپ بیشتر از اینکه دانش باشد یک هنر است.
امیداوریم این مطلب پاسخ مناسبی به اینکه ارزش گذاری استارت آپ چیست و چگونه انجام می شود به شما داده باشد. با این حال اگر سوالی در این رابطه دارید، در کامنت ها آن را با ما در میان گذاشته تا بیشتر درباره آن صحبت کنیم.
