برنامه بازاریابی یا بهتر بگوییم نداشتن طرح بازاریابی حکایت آن شعر معروف حافظ است که می‌گوید: «قطع این مرحله بی همرهی خضر مکن، ظلمات است بترس از خطر گمراهی»؛ واقعا جای سوال است که چطور برخی بدون احساس نیاز به مارکتینگ پلن یا برنامه مارکتینگی شروع به فعالیت بیزنسی می‌کنند.
این اصل پذیرفته شده در تمام دنیا است که در پیشبرد اهداف شرکت به یک طرح یا برنامه بازاریابی نیاز است که بر طبق آن بتوانید به خوبی شرکت را در مسیر رسیدن به اهدافش مدیریت کنید. این طرح شامل چندین بخش است که می‌توان به سیاست‌های قیمت گذاری، جزئیات اجرایی، توزیع کالا، زمان‌بندی فروش، فعالیت‌های ترویجی و … اشاره کرد. همراه باشید تا بیشتر در این باره توضیح دهیم.
برنامه بازاریابی چیست؟
برنامه بازاریابی یک برنامه جامع متشکل از اهداف بلند مدت و کوتاه مدت است که به نحوه پیاده سازی و اجرای استراتژي‌های بازاریابی کمک می‌کند و شرکت را در جهت تحقق اهدافش هدایت می‌کند.
این پلن به تغییر مفهوم یک محصول یا خدمت، رسیدن به اهداف تعیین شده شرکت در زمینه فروش، شناخت بهتر نیازهای مشتریان، به دست آوردن سهم بازار و … کمک می‌کند و با دقت بالایی عنوان می‌کند که شرکت برای پشتیبانی از فروش محصولات قدیمی و همچنین بازاریابی و فروش محصولات جدید چه مسیری را باید طی کند.
به طور خلاصه این برنامه تاکتیک‌ها و اهداف مدیریتی شرکت را به طور خلاصه و کاملا مشخص بیان می‌کند.
سایت investopedia شاخص‌هایی برای تعریف برنامه بازاریابی عنوان کرده است که عبارتند از:
- طرح بازاریابی، استراتژی‌ای را که یک شرکت برای بازاریابی محصولات خود به مشتریان استفاده می‌کند، شرح می‌دهد.
- برنامه بازاریابی، بازار هدف، ارزش پیشنهادی محصول، کمپین‌هایی که قرار است راه‌اندازی شوند و معیارهایی که برای ارزیابی اثربخشی ابتکارات بازاریابی استفاده می‌شود را مشخص می‌کند.
- مارکتینگ پلن باید بر اساس معیارهایی که نشان می‌دهند کدام تلاش‌ها تأثیر دارند و کدام‌ها تأثیر ندارند، به‌طور مداوم تنظیم شود.
- برنامه مارکتینگ، بخشی از یک طرح تجاری است که تمام جنبه‌های مهم یک کسب و کار مانند اهداف، ارزش‌ها، بیانیه ماموریت، بودجه و استراتژی‌های آن را توصیف می‌کند.
۷ بخش اصلی طرح بازاریابی
طرح بازاریابی شامل ۷ بخش مشخص و ویژه است که در واقع برای نوشتن مارکتینگ پلن، باید از این 7 مرحله پیروی کنید که در زیر به معرفی آنها پرداختیم.
مرحله اول مارکتینگ پلن – تحقیقات بازار
یکی از بخش‌های این پلن که جوهر و ریشه این طرح نیز است تحقیقات بازار است. مثلا بررسی حجم بازار، میزان افزایش یا کاهش قیمت، گزارشات صندوق جهانی پول و … که می‌توانید با جستجو در اینترنت یا انجام مطالعات میدانی آنها را بررسی کنید.
مرحله دوم برنامه بازاریابی – بازار هدف
بررسی بازار هدف نقش بسیار مهمی در موفقیت یک کسب و کار دارد. علاوه بر این باید مطالعات بازار هدف را در دو یا سه سطح انجام داد. در تعیین بازار هدف شما باید به مسائل مختلفی از جمله رقبا، ظرفیت بازار، نیچ مارکتینگ و مواردی مثل این توجه کنید. سگمنت‌هایی که در این زمینه انتخاب کرده و به پرسونا می‌رسید، می‌تواند کمک کننده شما باشد.
مرحله سوم طرح بازاریابی – پیدا کردن جایگاه
نحوه نگرش بازار هدف به شما و محصولتان جایگاه شما را تعیین می‌کند. تبلیغات و بازاریابی نقش بسیار مهمی در ایجاد جایگاه خوب در بین مخاطبانتان ایفا می‌کند. تصویر ذهنی برند شما در ذهن مخاطب چه جایگاهی دارد؟ در پیدا کردن جایگاه، می‌توانید از روش‌هایی مثل طراحی perceptual map استفاده کنید.
مرحله چهارم برنامه مارکتینگ – تحلیل رقابت
تحلیل رقابت به شما کمک می‌کند تا در بین رقبایتان باقی بمانید و بتوانید کسب و کارتان را ادامه دهید. بررسی این موضوع که رقبای شما چه خدماتی ارائه می‌دهند و با چه قیمتی محصولات مشابه با شما را در بازار به فروش می‌رسانند و یا اهداف بلند و کوتاه مدتشان چیست به شما در پیاده کردن برنامه بازاریابی بهتر کمک می‌کند.
مرحله پنجم marketing plan – استرتژی بازار
استراتژی بازار مسیر دستیابی به اهداف فروش را روشن می‌کند. در مشخص کردن این استراتژی باید این مسئله را در نظر داشته باشید که چگونه می‌توانید مشتریان بیشتری را جذب کنید. با نوشتن یک برنامه کلان و تقسیم آن به چند برنامه خرد مانند سیستم‌های انگیزشی، ارسال ایمیل به جامعه هدف، تولید محتوا، شراکت و … به این هدف برسید.
مرحله ششم – تعیین بودجه
تبلیغات و بازاریابی نیازمند تخصیص بودجه است و باید به صورت ماهانه بودجهای را برای این کار اختصاص دهید. تعیین شاخص ارزیابی برای هر فعالیت بسیار مهم است. این شاخص در تعیین نقطه توقف به شما کمک می‌کند. زیرا نرخ بازگشت سرمایه پایین‌تر از نرخ معین یا منطقی است.
مرحله هفتم برنامه بازاریابی – شاخص ارزیابی
این شاخص وسیله‌ای برای تطابق مسیر هدف با مسیر طی شده است و به شما در تعیین میزان انحراف از برنامه بازاریابی مشخص شده کمک می‌کند.
چطور یک مارکتینگ پلن بنویسیم؟
برای نوشتن مارکتینگ پلن باید به موارد متعددی توجه کنید که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت.
گام اول در مارکتینگ پلن نویسی
مشخص کردن اهدافتان است. اهداف باید مشخص، قابل اندازه‌گیری، واقع بینانه و مورد توافق شرکا باشد. این موضوع که اهداف دارای زمان‌بندی یا اصطلاحا SMART باشند نکته بسیار مهمی است که باید حتما به آن توجه کنید.
گام دوم در نوشتن برنامه بازاریابی
مورد بعدی انجام تحقیقات است که به چند روش انجام می‌شود.
- تحلیل رقابتی: باید به عملکرد رقبایتان نگاهی بیندازید و ببینید عملکرد آنها چه تاثیری در برنامه‌های شما دارد.
- تحلیل SWOT: این تحقیق که به اختصار SWOT نام دارد شامل بررسی چند بخش از جمله: آنالیز نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها است.
- پرسونای خرید: شناخت مشتریان بالقوه و جامعه هدف است. ایجاد پرسونای خریدار به درک مواردی مانند برای چه جامعه هدفی بازاریابی می‌کنیم؟ مشکلات بازار هدف چیست؟ پر کاربردترین پلتفرم جامعه هدف کدام است؟ و سایر ویژگی‌های دموگرافیک کمک می‌کند. با این اطلاعات می‌توانید اطلاعات و داده‌های بازاریابی‌تان را شخصی سازی کنید.
- چرخه خرید مشتری: درک نحوه خرید مشتری و بررسی هدف خریدار و پیدا کردن سرنخ‌های لازم برای جذب مشتری از الزامات برنامه بازاریابی است.
چرخه خرید مشتری معمولا شامل ۳ قسمت است.
- آگاهی
- بررسی و ملاحظات
- تصمیم گیری و خرید
گام سوم نوشتن طرح بازاریابی
شرح استراتژي است که باید به وضوح آن‌را مشخص کنید. برای تعیین استراتژی ابتدا هدفتان را تعیین کنید. سپس پیشنهاد فروش منحصر به فرد یا USP را شناسایی کنید. از قدرت برند خود مطمئن شوید. وب‌سایت خوب و بهینه‌ای داشته باشید. محتوای خوب تولید کنید. کانال‌های توزیع برای جامعه هدف خود را مشخص کنید و در نهایت استراتژي سئوی مناسبی ایجاد کنید.
گام چهارم برای نگارش مارکتینگ پلن
قدم چهارم تعیین KPI مناسب و روشهای سنجش است. بعد از تعیین هدف و پیاده کردن استراتژي حالا نوبت به سنجش میزان عملکردتان رسیده است. بهتر است اندازه گیری‌ها را به صورت هفتگی یا ماهیانه انجام دهید تا از عملکرد مثبت برنامه بازاریابی مشخص شده اطمینان حاصل کنید و استراتژی‌های نیازمند اصلاح را مشخص کنید.
قدم آخر در نگارش یک برنامه بازاریابی
مشخص کردن تاکتیک‌ها و برنامه‌های اصلی است. برنامه شما باید منعطف طراحی شود تا با تغییرات بازار همراه شود. سیاست‌های شرکت باید در اختیار تمام سهام‌داران قرار بگیرد و شفاف تعیین شود.
کلام آخر و بررسی موضوعات بررسی شده
با حذف و بهبود استراتژی‌های اشتباه می‌توانید به رشد کسب و کارتان کمک کنید و به فروش بالای محصولات خود برسید. تعیین بودجه و استفاده از ابزارهای تبلیغاتی در جذب مشتریان بالقوه و گسترش کسب و کارتان کمک می‌کند و شما را در بین رقبا در جایگاه بالایی قرار می‌دهد. این را به یاد داشته باشید که داشتن اهداف شفاف و در پی آن داشتن یک برنامه خوب شرط موفقیت است.
داشتن یک برنامه بازاریابی به شما برای رسیدن به جایگاه خوب و فروش بالا کمک می‌کند. نوشتن و تعیین یک مارکتینگ پلن نیازمند بررسی چندین مورد است که در این مقاله به آنها پرداختیم. انجام تحلیل‌ها و بررسی بازار هدف و همچنین بررسی میزان موفقیت طرح بازاریابی شما در میزان موفقیت شما نقش کلیدی دارد.
3 دیدگاه دربارهٔ «طرح یا برنامه بازاریابی (مارکتینگ پلن) چیست؟»
شما مارکتینگ پلن می نویسید؟
سلام دوست عزیز
خیر، ما مشاورانی در این زمینه به شما معرفی می کنیم
واقعا داشتن برنامه بازار یابی از اوجب واجباته