مالیات بر درآمد چیست و انواع آن کدام است؟

مالیات بر درآمد چیست و چگونه اخذ می‌شود؟

مالیات بر درآمد یکی از رایج‌ترین انواع مالیات است که بر اساس قوانین مصوبه مربوط به مالیات در کشور (که به قانون مالیات‌های مستقیم معروف هستند) تعیین شده و افراد موظف به پرداخت آن خواهند بود. در واقع هر فرد در جامعه موظف است درصدی از درآمد خالص خود را به عنوان مالیات به دولت پرداخت کند تا به نسبت درآمد خود سهمی در تامین هزینه‌های کشور داشته باشد!

معیار تعیین درصد مالیات بر درآمد چیست

در واقع این معیار بر اساس نوع کسب و کار، میزان درآمد و جزئیات فعالیت افراد تعیین می‌گردد که در ادامه این مقاله بیشتر درباره آن صحبت خواهیم نمود.

بر اساس قوانین مالیات‌های مستقیم، تمامی افراد موظفند به صورت سالانه گزارش درآمد خود را در قالب یک اظهارنامه مالیاتی به سازمان مالیات ارائه کنند و میزان مالیات تعیین شده از سوی سازمان را پرداخت کنند.

برای این کار، زیرساخت‌های دقیقی مانند اینتا کد مالیاتی، کد آیسیک مالیاتی و چیزهایی نظیر این طراحی و اجرا شده که به هوشمندتر شدن فرایند محاسبه مالیات بر درآمد و دسته بندی دقیق مشاغل کمک می‌کنند.

بررسی انواع مالیات بر درآمد (6 نوع مختلف)

از آنجایی که درآمدهای مختلفی در سطح کشور وجود دارد، مالیات بر درآمد نیز انواع متفاوتی خواهد داشت. در اینجا قصد داریم به انواع مالیات بر درآمد بپردازیم:

1. مالیات بر درآمد مشاغل
2. مالیات بر درآمد اجاره املاک
3. مالیات بر درآمد املاک
4. مالیات بر درآمد وکلای دادگستری یا حق الوکاله
5. مالیات بر درآمد حق تمبر
6. مالیات بر درآمد اتفاقی

هر یک از این انواع شش‌گانه را با هم بررسی خواهیم کرد:

اول- مالیات بر درآمد مشاغل

این نوع مالیات، برای تمامی مشاغل فعال در اقتصاد کشور در هر سه دسته تولید، بازرگانی و خدماتی تعلق می‌گیرد. صاحبان مشاغل مختلف موظف به ثبت فعالیت‌های شغلی اعم از خرید، فروش، هزینه و… در سیستم‌های از پیش تعیین شده‌ای مانند دفتر کل، روزنامه کل، دفاتر درآمد و هزینه و دیگر استانداردهای قانون مالیات‌های مستقیم هستند.

دوم- مالیات بر درآمد اجاره املاک

مالیات بر اجاره املاک و مستغلات، مالیات بر نقل و انتقال املاک و همچنین مالیات بر املاک خالی از سکنه سه گروه این دسته بندی هستند که بسته به ارزش ملک و ارزش اجاره ملک، با کسر 25% هزینه استهلاک و دیگر تعهدات صاحب ملک به مستاجر، تعیین می‌گردد.

سوم- مالیات بر درآمد املاک

مالیات بر درآمد املاک، مالیاتی است که از سود حاصل از فروش املاک و مستغلات از اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب ملک گرفته می‌شود.

چهارم- مالیات بر درامد وکلای دادگستری یا حق الوکاله

وکلای دادگستری موظفند در وکالت‌نامه خود، حق الوکاله خود را به طور روشن ذکر کنند و 5% آن را بابت علی الحساب مالیاتی روی وکالت تمبر الصاق و ابطال نمایند.

پنجم- مالیات بر درآمد حق تمبر

پرداخت مالیات حق تمبر، قانونی است که در ماده ۴۶ قانون مالیات‌های مستقیم به آن اشاره شده و مبلغ آن برای اخذ پروانه کسب، 10 هزار تومان و برای تجدید آن پروانه، مبلغ 5 هزار تومان است. این مالیات به صورت فیش مالیاتی از سوی اتحادیه در اختیارتان قرار می‌گیرد و باید به حساب خزانه دولت در یکی از شعب بانک ملی واریز گردد.

ششم- مالیات بر درآمد اتفاقی

انواع درآمدهای غیر منتظره از طریق هبه، قرعه کشی و معاملات محاباتی شامل 15 تا 25 درصد مالیات خواهد بود که محاسبه مالیات بر درآمد این مالیات بسته به میزان ارزش مالی دریافت شده، متفاوت است.

محاسبه مالیات بر درآمد چگونه انجام می‌شود؟

همه افراد واجد پرداخت مالیات بر درآمد در کشور، باید محاسبه مالیات بر درآمد را برای کسب و کار خود بدانند و در حین تکمیل اظهارنامه از روش‌های آن استفاده کنند.

با توجه به انواع مالیات بر درآمد که پیش‌تر به آن اشاره شد، متوجه شدیم که به‌جز مالیات بر درآمد مشاغل، دیگر انواع مالیات‌ها ثابت و از پیش تعیین شده هستند. مالیات بر درآمد مشاغل نیز بسته به نوع شغل و میزان درآمد خالص سالیانه تعیین می‌گردد.

همه کسانی که فعالیت اقتصادی معینی دارند، باید پیش از هر چیز اقدام به اخذ کد مالیاتی اینتا کنند و پس از ثبت نام در سامانه سازمان امور مالیاتی کشور، در چارچوب تعیین شده این سازمان اقدام به ثبت هزینه‌ها و درآمدهای کسب و کار خود کنند. پس از آن، تمامی این افراد، به صورت سالیانه اسناد مالی ثبت شده خود را به همراه اظهارنامه مالیاتی در موعدی مقرر به اداره مالیات تسلیم نمایند.

در صورت عدم ارائه اظهارنامه در زمان مقرر مودیان مبلغ 30% مالیات اعلام شده خود را به عنوان جریمه به صورت مازاد پرداخت می‌کنند و در صورتی که 3 سال پیاپی این اظهارنامه ارائه نگردد، مجازات‌های سنگین‌تری در انتظار افراد خواهد بود.شیوه محاسبه مالیات بر درآمد، با توجه به جدول هر سال جاری انجام می‌گیرد. به این صورت که کسب و کارهایی با درآمد سالیانه 28.800.000 تومان معاف از مالیات بوده و پس از آن بسته به میزان درآمد، درصد مالیاتی که باید بپردازند مشخص می‌شود. در این قسمت کسب و کارها به سه گروه زیر تقسیم می‌شوند:

• گروه اول با درآمد سالانه بالای 55 میلیارد ریال
• گروه دوم با درآمد سالانه بین 18 تا 55 میلیارد ریال
• گروه سوم با درآمد سالانه کمتر از 18 میلیارد ریال

هر یک از این سه گروه، بسته به نوع فعالیت خود، درصد مشخصی از درآمد قطعی و نهایی خود را به عنوان مالیات پرداخت می‌کنند و همچنین امکان استفاده از تبصره ماده 100، پاداش اظهار صادقانه و دیگر طرح‌های تشویقی و معافیتی نیز می‌تواند وجود داشته باشد.

یک نکته مهم در محاسبه مالیات بر درآمد

به خاطر داشته باشید که انواع مالیات بر درآمد، به درآمد خالص افراد تعلق می‌گیرد و درآمد خالص به معنای کسر هزینه‌های قابل قبول مالیاتی از کل درآمد حاصل از فروش خواهد بود.

در این مطلب ضمن پاسخ به این پرسش که مالیات بر درآمد چیست به بررسی نحوه محاسبه مالیات بر درآمد نیز پرداختیم و نکات ریزی که باید در این باره می‌دانستید را بیان کردیم. در صورتی که سوالی در این رابطه دارید می‌توانید در قسمت نظرات آنرا درج کرده تا در اسرع وقت به آن پاسخ دهیم.